Żurawina błotna
Cechy wyróżniające: łodyżka pełzająca, nitkowata, cienka, odlegle ulistniona, do 1 m długości. Liście małe, zimotrwałe, drobne, 0,1 – 1,2 cm dł. , skórzaste, jajowate lub jajowatoeliptyczne, brzegami podwinięte, z wierzchu zielone, od spodu sinobiałe. Kwiaty zwieszone, po 2 – 3 na szczytach gałązek, długoszypułkowe. Płatki w dół odwinięte, o,7 cm dł i 0,3 cm szer; działki kielicha 4 dzielne, brzegiem omszone; podkwiatki łopatkowate, brzegiem owłosione, osadzone zwykle powyżej połowy długości szypułki kwiatowej. Jagoda kulista, czerwona, o średnicy ok. 1 cm. Występuje na torfowiskach, w bagnistych rowach, na gruntach wilgotnych i kwaśnych.
Regularne picie trzech szklanek soku żurawin dziennie podwyższa poziom "dobrego" cholesterolu we krwi o 10 proc., a to z kolei zmniejsza ryzyko chorób serca o 40 proc. Jednocześnie podnosi się aż o 121 proc. poziom przeciwutleniaczy zapobiegających chorobom nowotworowym.
Medycyna już dawno wie, że żurawiny to jedno z najobfitszych źródeł polifenoli – przeciwutleniaczy – zapobiegających chorobom nowotworowym. Dla porównania jest ich pięciokrotnie więcej niż w brokułach.
Wykorzystuje się je od dawna przy leczeniu zakażeń dróg moczowych, łagodzeniu stanów zapalne dziąseł oraz dolegliwości związanych z chorobami wrzodowymi żołądka.
Żurawina zawiera dużą ilość węglowodanów i jest wyśmienitym źródłem żelaza. Owoce powleczone warstwą wosku długo zachowują trwałość i mogą leżeć miesiącami po zerwaniu, a także pozostać na łodyżkach przez całą zimę.
Dużą zaletą żurawiny jest zdolność do samokonserwacji. Produkuje kwas benzoesowy – ten sam, który ludzie stosują w przetwórstwie owocowym oraz kwas chinowy, dzięki którym owoce zamrożone lub zanurzone w wodzie bardzo długo zachowują świeżość.
100g żurawiny zawiera 12mg witaminy C, witaminy z grupy B, A, PP, nieco cukrów i garbniki oraz przeciętną ilość składników mineralnych: węglowodany 4g, żelazo 1,1mg, błonnik pokarmowy 4,5g , sole jodu i inne mikroelementy.
Dereń
Dereń właściwy jest krzewem lub drzewem osiągającym wysokość do 8 m. Pędy jednoroczne są zielone lub brązowawe. Szeroko eliptyczne lub jajowate liście z kępkami włosków na spodniej stronie są rozmieszczone naprzeciwlegle. Wczesną wiosną, jeszcze przed rozwinięciem się liści, pojawiają się małe, żółte kwiaty zebrane w niewielkie, prawie siedzące baldaszki. Czerwonowiśniowe, jadalne owoce kształtu elipsoidalnego osiągają 1,5 – 2 cm długości. Owoce dojrzewają we wrześniu.
Surowcem leczniczym owoc derenia. Owoce zbiera się we wrześniu, kiedy są one w pełni dojrzałe i przyjmują wiśniowe zabarwienie. Owoce derenia jako środek leczniczy są w Polsce rzadko używane. W krajach gdzie roślina ta występuje częściej znajdują one zastosowanie przy leczeniu chorób przewodu pokarmowego, niedokrwistości, niewłaściwej przemiany materii, podagry oraz chorób skóry. Napary z liści zalecane są jako środek moczopędny i żółciopędny, a napary z kory jako środek wzmacniający i pobudzający.
Owoce derenia zawierają 6 – 19% cukrów, 1,5 – 4% kwasów organicznych (głównie kwas jabłkowy), garbniki, pektyny, flawonoidy oraz do 200 mg / 100g witaminy C.
Owoce derenia są także wykorzystywane do produkcji likierów, nalewek i napojów owocowych.
1 comment for “Z lasu do spiżarni – 5”