Czy zdarza Ci się przerwać kurację antybiotykową z chwilą, gdy poczujesz się lepiej ? Ile zażywasz leków naraz? Ile z nich przepisał ci twój lekarz, a ile bierzesz na własną rękę ? Czy ulotki z opakowań leków wyrzucasz do kosza, zanim je przeczytasz ? Jeżeli tak, to popełniasz poważne błędy.
Farmakolodzy ostrzegają, że mieszanie ze sobą różnych preparatów może nie tylko zmniejszyć lub zniwelować ich działanie, ale również spowodować groźne dla pacjenta interakcje.
A oto przykłady takich kombinacji :
niektóre antybiotyki, na przykład ampicylina, znacznie zmniejszają efektywność środków antykoncepcyjnych,
wapń występujący w pokarmach, w tabletkach oraz środkach przeciw nadkwasocie soku żołądkowego ma zdolność łączenia się z niektórymi antybiotykami, choćby tetracyklinami, upośledzając ich wchłanianie z przewodu pokarmowego,
mieszanie leków zawierających substancję obkurczającą śluzówkę, która często jest składnikiem syropów i leków na przeziębienie, z tą, którą często zawierają leki antydepresyjne, może spowodować nagłe i bardzo znaczne podwyższenie ciśnienia tętniczego krwi, nawet do wysokości zagrażającej życiu,
leki antyalergiczne jak na przykład hismanal zawierają składnik mogący w połączeniu z antybiotykiem takim jak erytromycyna lub niektórymi lekami przeciwgrzybiczymi powodować zaburzenia rytmu serca do zatrzymania akcji serca włącznie.
Opisane przykłady są poważne i świadczą o tym, jak bardzo musimy rozważnie zażywać leki. Oczywiście sami nie potrafimy ocenić niebezpieczeństwa, dlatego zawsze powinniśmy to konsultować z naszym lekarzem. Zdarzają się nawet śmiertelne zatrucia prostymi, mało toksycznymi lekami. Takim przykładem niech będzie paracetamol. Jest on sam w sobie bardzo dobrym lekiem przeciwbólowym i przeciwgorączkowym. Stosujemy go u dzieci i dorosłych z bardzo dobrym skutkiem, tak przy przeziębieniach, jak i kojąc różne bóle. Problem pojawia się wtedy, gdy pacjent samowolnie zażyje bardzo dużą dawkę tego leku pod różnymi nazwami farmakologicznymi. Były tragiczne przypadki śmierci po tym właśnie leku, kiedy pacjent chcąc zadziałać na bolący ząb przyjmował po kilka tabletek o innych nazwach handlowych. Nie wiedział, że ciągle łyka ten sam związek chemiczny i po prostu przekroczył dawkę śmiertelną. Bezpieczny lek działa terapeutyczne w dawce o wiele mniejszej od dawki śmiertelnej.
Aby udowodnić, w ilu lekach znajduje się paracetamol, warto przytoczyć parę nazw: acenol, anadin, APAP, effergalan, panadol. Jako składnik natomiast w następujących lekach: analget, antidol, cefalgin, cafalin, coldrex, effergalan, fenalgin, hedalgan, neopyrin, saridon i wiele innych.
Stosując leki, zawsze trzeba czytać ulotki. Producenci leków mają obowiązek załączyć do leku informację o składzie chemicznym, wskazaniach i przeciwwskazaniach do jego zastosowania, dawkowaniu, niepożądanych interakcjach i objawach ubocznych mogących się pojawić w trakcie jego zażywania.
Ten, najczęściej ignorowany przez nas, kawałek papieru zawiera bardzo ważne dane zamieszczane tam dla naszego dobra. Szczególnie, jeżeli kupujemy niektóre leki sami, wtedy musimy być bardzo ostrożni. Ulotka może nas ustrzec przed przedawkowaniem, niebezpiecznymi interakcjami, na przykład z alkoholem, a także objawami ubocznymi. Czasem mogą się pojawić takie objawy uboczne, jak zawroty głowy, nadmierna senność, bóle brzucha lub luźniejsze stolce. Jeżeli przeczytamy o tym w ulotce, to właściwie potem nie będziemy przewrażliwieni na pewne symptomy. Ważne jest, aby wiedzieć, czy w czasie danej kuracji możemy prowadzić samochód. Niektóre leki, i to nie tylko psychotropowe, wydłużają czas reakcji i mogą stanowić potencjalne zagrożenie dla kierowcy.
Powinniśmy dokładnie zaznajomić się ze sposobem przyjmowania leku. Istotne jest, czy połykamy go po czy przed jedzeniem, a także, czy możemy tabletkę rozkruszyć. Wiadomo, że nigdy nie dzielimy kapsułek, gdyż właśnie na tym polega ich budowa. Zażywając leki na pusty żołądek, wtedy, gdy nie jest to zalecane, możemy narazić się na powstanie wrzodów lub przynajmniej nieprzyjemnej nadkwasoty.
Nigdy nie powinniśmy sami przerywać leczenia. Przerywanie leczenia, gdy tylko samopoczucie polepszy się, to wręcz nagminna praktyka. Tymczasem nawet nie zdajemy sobie sprawy, jaką robimy sobie krzywdę. Poprawa naszego stanu zdrowia nie ma nic wspólnego z końcem infekcji – wprawdzie czujemy się lepiej, ale bakteria w dalszym ciągu panoszy się w organizmie. Skutkiem takiego postępowania może być albo nawrót infekcji, albo uodpornienie się szczepu bakterii na dany lek, co w praktyce oznacza, że w trakcie następnej infekcji będzie potrzebna znacznie większa dawka leku, aby się z nią uporać. Nagminne jest więc przerywanie leczenia antybiotykiem, ale też często dotyczy to medykamentów stosowanych przy nadciśnieniu. Bardzo często zdarza się, że mimo wyraźnego zalecenia lekarza o kontynuowaniu leczenia, pacjent stwierdzając, że ciśnienie jest niższe – całkowicie odstawia leki. Jest to bardzo niebezpieczne. Grozi nagłym skokiem ciśnienia i konsekwencjami tego: wylewem krwi do mózgu lub zawałem serca. Pacjentowi trudno pogodzić się ze świadomością, że jego schorzenie ma charakter przewlekły i wymaga ciągłego zażywania leków. Podobnie jest w cukrzycy, chorobach endokrynologicznych, metabolicznych i wielu innych.
Nigdy sami nie zwiększajmy dawki leku. Można wtedy łatwo przedawkować i doprowadzić do pojawienia się przykrych objawów. Przedawkowanie może się objawić bezsennością, bólami głowy, wymiotami, biegunką, a w konsekwencji doprowadzić do ciężkiego uszkodzenia nerek lub wątroby. Te właśnie narządy, a także szpik kostny, są szczególnie narażone na toksyczne działanie leków. Możemy mieć wtedy do czynienia z pancytopenią, czyli zbyt małą ilością krwinek czerwonych, białych i płytek krwi. Jest to stan niebezpieczny dla zdrowia, szczególnie dla małych dzieci.
Obowiązek zabezpieczenia leków przed dziećmi to podstawowa sprawa. Niestety co rok wiele dzieci ginie lub poważnie choruje z powodu nieuwagi swoich opiekunów. Większość tabletek i kapsułek zachęca dzieci swoim kolorem i kształtem. Wystarczy moment nieuwagi dorosłych – i nieszczęście gotowe.
Bardzo może być groźne w skutkach przyjmowania leków otrzymanych np. od sąsiadki lub kogoś z rodziny. Jeżeli tą pożyczoną tabletką będzie środek przeciwbólowy, to katastrofy prawdopodobnie nie będzie. Ale jeżeli choremu i gorączkującemu dziecku zaordynowane zostaną resztki antybiotyku od sąsiadki, to popełniamy poważny błąd. Przede wszystkim dlatego, że objawy u dziecka nie są tak oczywiste jak u dorosłych. Mylna diagnoza, połączona z zaaplikowaniem dziecku nieprawidłowego leku, może być tragiczna w skutkach.
Należy też ostrzec przed nierozsądnym przyjmowaniem środków ziołowych. Nie jest prawdą, że są to środki słabe, czy wręcz obojętne dla organizmu. Ciągle nie doceniamy mocy ziół. Wiele silnie działających leków uzyskiwało się pierwotnie z ziół. Można tu wymienić silne leki przeciwnowotworowe, jakimi są winblastyna i winkrystyna, które odkryto w hubie. Mają one ciągle ogromne zastosowanie w nowoczesnej onkologii. Trudno wyobrazić sobie postęp w kardiologii bez uzyskania silnie działających glikozydów nasercowych z naparstnicy.
Skutki podawania leków antydepresyjnych łącznie z herbatką z dziurawca mogą być trudne do przewidzenia. Podobnie mają się wyniki leczenia aspiryną, która też jest pochodzenia roślinnego, łącznie z preparatami z czosnku, miłorzębu. Wszystkie one działają przeciwzakrzepowo. Nie zawsze jednak takie działanie będzie przez nas oczekiwane. Może się okazać, że szkodzimy, stosując je przed lub po zabiegach chirurgicznych, urazach połączonych z wylewami. Ich zażywanie może być powodem przedłużonego gojenia się ran i powstawania blizn.
Może też dochodzić do niebezpiecznego sumowania się działania leków nasennych z używaniem preparatów popularnej waleriany.
Silne w działaniu mogą być różne ziołowe preparaty moczopędne, przeczyszczające. Groźne są zaburzenia wodno-elektrolitowe powstałe jako efekt ich długotrwałego stosowania. Tu szczególnie trzeba uczulić przed niebezpieczeństwem herbatek odchudzających. Powodują one zwiększoną diurezę, a przy tym dużą utratę potasu. Może to być groźne w skutkach dla pracy serca.
Pamiętaj więc o tych wszystkich zastrzeżeniach, zanim zażyjesz lek.
1 comment for “Jak zażywać leki”