Owoce egzotyczne – Wanilia

Wanilia płaskolistna
Wanilia to liana osiągająca 10 do 15 m długości. Wanilia jest epifitem korzystającym ze składników pokarmowych znajdujących się w obumarłych pniach i konarach drzew, które służą jej za podpory. Dawniej wanilię uprawiano współrzędnie z uprawnymi drzewami, które służyły jako naturalne podpory. Obecnie uprawa odbywa się na niskich podporach ułatwiających ręczne zapylanie (patrz zdjęcie). Do ok. 1800 roku monopolistą w uprawie wanilii był Meksyk, bowiem tylko tam występowały odmiany pszczół z rodzajów Melipona i Trigona zapylających kwiaty tej rośliny (również niektóre kolibry są zapylaczami). Jednakże odkrycie ręcznej metody zapylania umożliwiło powstanie upraw również w innych miejscach na świecie. Obecnie największym producentem na świecie jest Madagaskar. Kolejne miejsca na liście największych producentów zajmują: Komory, Seszele, Tonga, Antyle Francuskie. Owoce wanilii są zbierane jeszcze przed całkowitym  dojrzeniem owocu. Poddawane są one obróbce, by nabrały aromatu – suszy się je lekko na słońcu lub w piecu, fermentuje w podwyższonej temperaturze, suszy przez co najmniej trzy miesiące. Owoce dzięki takiemu przetworzeniu stają się czarne lub ciemnobrązowe, a na ich powierzchni widoczne są kryształy waniliny, lotnego estru warunkującego zapach i smak owocu. W wanilii dobrej jakości znajduje się 3-4% waniliny. Poza tym wanilia używana jest jako proszek, olejek bądź cukier waniliowy (minimum 27% wanilii). Używana jako popularna przyprawa w cukiernictwie oraz w przemyśle spożywczym i perfumeryjnym, m.in. do produkcji likierów i przyprawienia czekolady. Wanilię stosuje w formie nalewki w stanach gorączkowych oraz zaburzeniach trawienia, a także pomocniczo w blednicy.