Pychotka.pl – Przepisy Kulinarne

Z lasu do spiżarni – 4

11zs.jpg 

Czarny bez
Krzew osiąga wysokość od 3 do 10 m. W warunkach naturalnych występuje powszechnie na skraju lasu, leśnych zrębach, przydrożach, rumowiskach. Najlepiej rośnie na glebach żyznych, umiarkowanie wilgotnych, na stanowisku słonecznym lub półcienistym. Może z powodzeniem być uprawiany w każdym ogrodzie przydomowym. Rośliny rosną na terenach do 1200 m n.p.m. Występuje w Europie, w Azji oraz na innych kontynentach, w lasach, na nieużytkach, zrębach leśnych i przy zabudowaniach. W kraju rośnie w lasach nadrzecznych i łęgowych. Jest to krzew także często sadzony w parkach. Pędy i liście bzu czarnego przyspieszają rozkład składników kompostu z resztek roślinnych. Owoce cechuje wysoka zawartość glikozydów, pektyn, choliny i witaminy C. Zawartość ekstraktu do 12 %.Owoc stanowi połyskujący i czarnofioletowy pestkowiec z czerwonym sokiem.
W medycynie ludowej czarny bez był ceniony „od zawsze”. Uważano, że zastępuje całą aptekę, pomagając aż w 99 chorobach. Do tego przypisywano mu właściwości magiczne – chronił dom od czarownic więc sadzono z niego żywopłoty z tyłu domu, żeby się złe nie zakradło. A że wystarczy wsadzić do ziemi gałązkę, żeby wyrosła z niej wiosną roślina… I chociaż dzisiaj stosujemy go w znacznie mniejszej ilości wskazań, to i tak bardzo jest dla zdrowia zasłużony.
 
21rb.jpg

Głóg
Jest to krzew o wysokości od 5 do 8 m. Posiada ciernie o długości 2cm. Liście są klapowane lub wrębne, w zarysie jajowate. Po obu stronach mają 3-7 klapek. Kwiaty mają biały kolor i zebrane są w baldachogrona. Mają niemiły zapach. Owoce są kuliste, jabłkowate, ciemnoczerwone z jedną pestką. Zawierają dużo witaminy C Występuje w Polsce głównie na skraju lasu w zaroślach. Jest to krzew często sadzony w parkach. Do celów leczniczych wykorzystuje się najczęściej głóg dwuszyjkowy (Crataegus oxyacantha L.) – ciernisty krzew (czasem niewielkie drzewo) osiągający wysokość do 5 metrów. W Polsce głóg dwuszyjkowy jest pospolity w niższych partiach gór oraz na zachodnim niżu po Wyżynę Małopolską, Kujawy i Pomorze. Liście tej rośliny są trójklapowe, płytko wcięte na szczycie, od góry – ciemnozielone, połyskujące, spodem – jaśniejsze. Kwiaty – białe, promieniste, pięciokrotne, o 2 lub 3 słupkach. Owoc – czerwony, jajowaty, lub kulisty z 2 lub 3 pestkami bez osłony. Kwitnie w maju lub w czerwcu. Już od wielu lat kwiaty i owoce głogu są bardzo popularnym surowcem roślinnym, stosowanym najczęściej w chorobach układu krążenia. Zawarte w nich związki czynne, działając rozkurczowo na naczynia krwionośne (zwłaszcza wieńcowe), umożliwiają właściwe dotlenienie tkanek oraz usunięcie szkodliwych metabolitów. Obecność kumaryn również zmniejszających krzepliwość krwi, korzystnie wpływa na przepływ krwi przez naczynia. Składniki głogu poprawiają także sprawność mięśnia sercowego, wzmagając siłę jego skurczów, z równoczesnym zmniejszeniem ich ilości. Dzięki temu serce zaczyna pracować ekonomiczniej, a wydłużone przerwy między skurczami, umożliwiają jego lepszy wypoczynek. Obserwuje się także łagodne obniżenie ciśnienia tętniczego krwi oraz zwiększenie ilości wydalanego moczu.
 
33rk.jpg

Dzika róża
Róża występuje jako kolczasty krzew lub pnącze z rodziny różowatych (Rosaceae) na półkuli północnej. Ma liście złożone, a owoce – szupinkowe, zawierające dużo witaminy C. W Polsce istnieje 20 gatunków róży, najbardziej rozpowszechniona jest róża pomarszczona. W celach leczniczych wykorzystywana jest róża dzika (Rosa canina) – kolczasty krzew wysoki do 2 metrów, występujący w Europie, na Syberii, Ameryce Północnej i Meksyku. W Polsce rośnie pospolicie w zaroślach, na brzegach lasów, w pobliżu domostw, oraz na miedzach i nieużytkach. Gałązki ma łukowato wygięte, zwieszające się, uzbrojone w silne, haczykowate, odchylone do tyłu kolce. Liście: pięcio-, siedmio- lub dziewięciodzielne. Kwiaty – duże, promieniste, różowe lub niemal białe. Owoc pozorny (szupinka) powstaje przez zmięśnienie dna kwiatowego. Wewnątrz znajdują się liczne owoce właściwe w postaci białawych orzeszków. Róża dzika jest gatunkiem zbiorowym, obejmującym liczne podgatunki nieznacznie różniące się między sobą ząbkowaniem liści. Róża dzika jest znana od czasów ludzi pierwotnych, którzy to traktowali jej owoce jako codzienne pożywienie. Płatki róży stanowiły bardzo popularne pachnidło dalekiego Wschodu. Starożytni Rzymianie wypełniali płatkami poduszki, co miało ich usypiać i uspokajać. Bardzo ciekawym wyrobem jest Olej z dzikiej róży – rzadki olej o barwie ciemnożółtej do lekko brązowawej wytwarzany z nasion dzikiej róży przez ich ekstrakcję w heksanie dzikiej. Następnie poddawany jest procesowi rafinacji. Zawiera dużą ilość nienasyconych kwasów tłuszczowych. Stosuje się głównie w przemyśle kosmetycznym do pielęgnacji każdego rodzaju skóry, ale szczególnie polecany wrażliwej, uszkodzonej skórze (także przez nadmierne opalanie), przy couperose (cerze ze skłonnością do pękających, rozszerzonych naczynek). Olej ten wspomaga łuszczącą się skórę, hamuje proces starzenia, równie dobry dla skóry tłustej ze skłonnością do trądziku. Używany w preparatach do pielęgnacji zniszczonych włosów (wzmacnia elastyczność). Wykazuje działanie ochronne, przeciwzapalne, rozjaśnia, uelastycznia i ożywia zmęczoną skórę, wygładza zmarszczki.Olej z dzikiej róży zaliczany jest do drogich olejów. Może być mieszany z innym olejem roślinnym, co doda mu stabilności i przedłuży jego ważność.
 
43ep.jpg

Berberys
Krzew kolczasty występujący w ogrodach, w zaroślach, czasem jako żywopłot. Osiąga 1,5–2,5 m wysokości. Jego kwiaty są żółte, pachnące, owoce czerwone. Do celów leczniczych wykorzystuje się liście, owoce oraz korę. Liście stosowane są jako środek na schorzenia wątroby, w zapaleniu dróg żółciowych i na obniżenie temperatury. Owoce zawierają cukry, garbniki, karotenoidy, kwasy organiczne i bardzo dużo witaminy C i E. Są bardzo kwaśne i świetnie gaszą pragnienie oraz pobudzają apetyt. Okazują się pomocne przy leczeniu przeziębienia, grypy, anginy i reumatyzmu. Kora zawiera liczne alkaloidy, zwłaszcza berberynę i jest stosowana przy wzdęciach, braku apetytu, słabym wydzielaniu żółci i moczu. Stwierdzono, że berberyna działa też antynowotworowo. Berberys jest gorzkim zielem, ze specjalną zdolnością oczyszczania organizmu z toksyn. Wskazania: gorączka (nawracająca i przerywana), powiększenie wątroby i śledziony, zapalenie spojówek, trądzik, czyraki, przewlekła czerwonka (bakteryjna lub amebowa), żółtaczka, zapalenie wątroby, cukrzyca.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *